Yönetmenlerin İzinde Macar Sineması

Macaristan’ın yakın tarihine bakınca devrim kelimesi iki başlık altında geçer: 1919 devrimi ve 1956 devrimi. Bazı kaynaklarda faşizmin ortadan kalktığı ve sosyalizmin tekrar geldiği 1947’de devrim addedilir. Kurumsal temellenişi bakımından 1919 devrimi bu kitabın başlığının ilk göndermesi. Çünkü bu tarihte kamulaştırılan Macaristan sineması dünyada bir ilktir. 1956 ise Macaristan sinemasında sürekli referans alınan bir tarih. Bu bakımdan 1956 da, çağdaş Macaristan sinemasını bağlamından koparmamak adına, başlığın ikinci göndermede bulunduğu temel devrim. 1990’larda Demir Perde ülkelerindeki rejim değişikliklerine paralel olarak Macaristan sinemasında da nitel anlamda olumsuz bir çözülme yaşanır. Fakat Macaristan’da uzun yıllar önce başlayan sinema geleneği, ister sosyalist ister faşist ister kapitalist rejimlerde olsun, toplumsal ve siyasi sorunlara değinmeyi bir görev olarak görür. Sosyo-politik ve tarihsel konulara duyarlı bir sinema geleneğinin gelişimi her rejimde ve ideolojide olduğu gibi burada da sancılıdır. Fakat her dönemde sineması Macaristan’ın olagelen olaylarını, tarihini ve insanını anlatmaya çeşitli yollarla devam eder denebilir. Toplumun dikkate değer sorunları gündeme getirilerek incelenir. Toplumsal hayatın her alanının kontrol altında olduğu bir yüzyılda, hayatın kendinden beslenerek birden fazla boyutu irdeleyen ve izleyende şüpheci bir bakış açısı oluşturan filmlerle sinema geleneğinin bütünü, yirminci yüzyıl Macaristan’ına; siyasi gelişmelere, tarihe, topluma ve kenarda kalmış karakterlere bakar. Macaristan’ın toplumsal ve siyasi olayları, insanı ve sorunları sinemada tarihten, yazından, belgeselcilikten ve biyografilerden beslenerek yeniden ve yeniden yorumlanır.