Osmanlı Kadın Telefon Memureleri (1913-1923)

“Bu çalışmamızda Amerikan, İngiliz ve Fransız ortak sermayesiyle kurulmuş olan İstanbul Telefon Şirketi’nin Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul’da uygulamaya koyduğu istihdam politikaları hakkında yazılmış ilginç bir hikaye bulacaksınız.

1913 yılında İstanbul Telefon Şirketi’nin santral memureliği için verdiği ilanlara Kadınlar Dünyası dergisi çevresinin olağanüstü ilgi göstermesiyle, Müslüman Osmanlı kadınlarından daha çok gayri-Müslim kesimin kadınlarını bu işe layık gören Telefon Şirketi’nin onlara direnişi ve büyük mücadelelerin sonucunda yedi Müslüman kadınının işe alınmasının bir hikayesi.

Bu kitap aslında, basit bir işe alma-almama olayının derinlemesine bir analizi. Osmanlı kadınlarının tarihi üzerine yazılmış pek çok kitapta bile doğru dürüst yer almayan, “mikro,” yani tek cümle ile özetlenebilecek kadar küçük bir olayın ayrıntılı bir şekilde incelenmesiyle elde edilmiş “makro” bir çalışma.

Çalışma hayatına atılmak isteyen Müslüman Osmanlı kadınlarının iş bulmakta karşılaştıkları güçlükleri incelemek amacıyla hazırladığımız bu kitapta, telefonun İstanbul’a gelişinin hikayesini, İstanbul Telefon Şirketi’nin kuruluş öyküsünü, telefon santral memurelerinin çalışma koşullarını, şirketin santral memureleri almak için verdiği ilanlara Kadınlar Dünyası dergisi çevresinin gösterdiği büyük ilgiyi ve bu çevrenin adayı olan Ayşe Bedra Osman Hanım ve arkadaşlarının Müslüman Osmanlı kadınlarını işe almakta tereddüt eden İstanbul Telefon Şirketi’ne karşı giriştikleri haklı mücadelenin ayrıntılarını okuyacaksınız.”