Mustafa Kemal ve Uyanan Doğu

1922 yılında Temps gazetesi adına Türkiye'ye gelmiş ve beş yıl kalmış olan Paul Gentizon tarafından 1929 yılında yazılmış olan bu kitabı, Türkiye'nin kurucusu Mustafa Kemal'in kişiliği ve onun binbir güçlüğe göğüs gererek gerçekleştirdiği devrimleri ile ilgili önemli bir belge nitileğinde gördük. Bu nedenle dilimize çevirerek sayın okuyucunun değerlendirmesine sunuyoruz. Yapıt, devrim tarihimizde 1922-1928 yılları arasında, Temps gazetesi adına görevle Türkiye'de bulunmuş olan yazarın kendi gözlem, inceleme ve araştırmalarına dayanmaktadır. Gerçekten engin bir çalışmanın ve keskin bir kavrama gücünün ürünüdür. Paul Gentizon kitabında, devrimler ve olaylar içinde Mustafa Kemal'in yüce kişiliğini tanıtırken bir yandan da Avrupa'nın, günden güne gelişmekte olan Türkiye'ye bakış açısına da ışık tutmaktadır. Ona göre, çöken Osmanlı İmparatorluğu'nun manevi kalıntılarından kurtulup Batı Uygarlığına yönelmiş olan yeni Türkiye'nin o dönemde hiçbir süper gücün etkisine kapılmadan kendine özgü bir devlet biçimi içinde özgürlüğünü koruyabilmiş olması önemli bir sonuçtur. Yazar, Mustafa Kemal'in öncülüğünde gerçekleştirilen Türk devrimlerini dünya tarihinde ün almış öteki devrimlerle kıyaslarken sağlanan sonuçlar bakımından üstünlüğü Türk devrimlerine vermektedir. Kitabı dolduran tüm açıklama âdeta bu fikrin gerekçesi durumundadır. Yazar, Mustafa Kemal'i düşünceleri ve uygarlık alanındaki davranışlarıyla yalnız Türkiye'nin değil, tüm Doğunun öncüsü saymaktadır. Bu yoldaki inancı o derecede köklüdür ki, bu kitabının adına bile yansımış bulunmaktadır: Mustafa Kemal ve Uyanan Doğu...