El-Kanun Fi't-Tıbb (Tıp Prensipleri)

Bu dev eseri çevirirken yaklaşık bin yıl önce birçok bilginin günümüz tıp bilgileri ile örtüştüğüne şahit oldum. Bu örtüşmenin, özellikle insan anatomisi ve organların fizyolojisinde daha belirgin olduğunun farkına vardım. Ancak şu hususu unutmamak gerekir; Günümüzde bile birkaç sene önce doğruluğundan şüphe edilmeyen ve altın standart sayılan bazı bilgi ve tedavi yöntemlerinin seneler geçtikçe biz hekimler, bunların yanlış olduğuna şahit olmaktayız. Bu nedenle, İbn-i Sina’nın bin yıl önce yazdı- ğı El-Kanun Fi’t-Tıbb kitabında geçen her bilginin doğru olduğunu kabul edip, modern tıp imkânlarını bir tarafa atmak doğru bir yaklaşım olamaz.

Bu kitapta geçen anatomi, fizyoloji, hastalık ve tedavi ile ilgili bilgilerin elbette bilimsel değeri vardır. Ancak esas olan kitabın tarihi değeridir.

El-Kanun Fi’t-Tıbb kitabında şaşırtıcı şekilde günümüz tıbbı ile örtü- şen birçok bilgi dikkatimi çekmiştir. Bunların bazılarını aşağıda okurlara sunmak isterim.

İbn-i Sina ayrıntılı bir şekilde kafa çiftleri ve spinal sinirlerin anato- misini açıklamıştır. On iki çift olan kafa çiftleri anatomisinden bahseden İbn-i Sina, bu sinirleri yedi çift şeklinde gruplandırmıştır. İbn-i Sina bu kranyal sinirleri açıklarken, bunların on iki kranyal sinire denk geldiğini görmekteyiz.