İslamiyet’in El-Cezire’ye Gelişi

“Bundan önce “İslamiyet’in Anadolu’ya Gelişi” adıyla yayınlanan elinizdeki çalışma, bu baskıda “İslamiyet’in el-Cezire’ye Gelişi” ismiyle basıldı. Çalışmanın başında tüm Anadolu şehirlerinin İslamlaşma süreçlerinin incelenmesi hedeflenmişken, diğer çalışmaların hesaplanandan fazla meşguliyet teşkil etmesi buna imkan vermemiş, bu da kitap isminin inceleme alanının tarihî mevkii ile sınırlı ve sahanın ismiyle mutabık olmasını gerekli kılmıştır.

eEl-Cezire, Orta Çağ İslam coğrafyacılarının antik Yukarı (Kuzey) Mezopotamya Bölgesine verdiği isimdir. Bunların bölge taksimatına göre Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan alanın Musul’dan kuzeye uzanan kısmına el-Cezire, Musul’dan Fars Körfezine kadarki kısmına da Irak deniyordu.

Bu çalışmada İslamiyet’in el-Cezire Bölgesi ve Çevresine nasıl ve hangi şartlarda geldiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Mümkün mertebe birinci elden kaynaklardan yola çıkılarak, İslamiyet’in bölgeye geliş safhaları anlaşılmaya, karanlıkta kalan veçheler aydınlatılmaya çalışılmıştır.

Kitabın tamamının müstakil bir makale olmadığı, her bir vilayetin İslam hâkimiyetine alınma süreçlerinin ayrı birer makale şeklinde hazırlandığı ve kitabın bu makalelerden teşkil edildiği belirtilmelidir. Kitabın üçüncü baskısında, bu bölümler bir daha okunarak gözden geçirilmiş, fark edilebilen hatalar ve eksiklikler giderilmeye çalışılmıştır. İlk iki baskının kısa sürede tükenmesi, kitabın büyük bir boşluğu doldurduğu gerçeğini göstermektedir. ...